Wady postawy ciała to problem, z którym boryka się wiele osób, zwłaszcza dzieci i młodzież. Dwie z nich to postawa skoliotyczna i skolioza, ale czy wiesz, czym się różnią i jak je rozpoznać?
Postawa skoliotyczna to deformacja ciała widoczna w jednej płaszczyźnie, najczęściej czołowej lub poprzecznej. Objawia się skrzywieniem lub rotacją zwaną także torsją. Wynika to z zaburzonego balansu między mięśniami tułowia i zwykle jest rezultatem nieprawidłowej postawy ciała. Postawa skoliotyczna u dzieci charakteryzuje się asymetrią barków, łopatek i nieprawidłowym ustawieniem kątów talii. Rodzice zauważają przy tej wadzie u dzieci boczne skrzywienie kręgosłupa. Szybka korekcja tej wady postawy, przywrócenie balansu ciała i stabilizacji mięśni tułowia przynosi błyskawiczny efekt. Właściwe leczenie zapobiega dalszemu rozwojowi np. w kierunku skoliozy.
Czym jest skolioza?
Skolioza, zwana potocznie i często niewłaściwie bocznym skrzywieniem kręgosłupa, to złożona deformacja kręgosłupa, która występuje w aż trzech wymiarach: czołowej, strzałowej i poziomej.
Oprócz deformacji kręgosłupa, na zdjęciach RTG można zauważyć również obrócone kręgi względem osi kręgosłupa. Skolioza charakteryzuje się nieprawidłowym ustawieniem kątów talii, asymetrią barków i łopatek, a w cięższych przypadkach, narastaniem garbu „żebrowego” lub „lędźwiowego”, zaburzeniem środka ciężkości i dużą deformacją sylwetki widoczną gołym okiem.
Skolioza występuje częściej u dzieci, zwłaszcza w okresie szybkiego wzrostu, gdy mięśnie nie nadążają za rozwojem kości, co powoduje zaburzenia mięśniowe, a w konsekwencji zmiany kostne. Zazwyczaj postęp skoliozy ustępuje zakończeniem wzrostu kostnego (u dziewcząt około 15-16 lat, u chłopców 16-19 lat).
Czy każdą skoliozę można rehabilitować?
Tak, ze względu na wielkość kąta Cobba, dokonano klasyfikacji skolioz na:
- skoliozę 1 stopnia (kąt skrzywienia kręgosłupa od 10-24 stopni),
- skoliozę 2 stopnia (kąt skrzywienia 25-40 stopni)
- skoliozę 3 stopnia (kąt skrzywienia 50 stopni i więcej).
Leczenie skoliozy, czyli specjalistycznie dostosowana indywidualna rehabilitacja, zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania skoliozy. W przypadku skoliozy pierwszego stopnia, najczęściej wystarczy stosowanie odpowiednich ćwiczeń i metod korekcyjnych, takich jak np. metoda FITS`a. Skoliozy drugiego stopnia wymagają już bardziej zaawansowanych metod rehabilitacyjnych, zastosowania gorsetu Cheneau, a w niektórych przypadkach może być konieczne leczenie operacyjne. Skoliozy trzeciego stopnia to już skrzywienia kręgosłupa powyżej 50 stopni, w których konieczna jest zazwyczaj operacja korygująca.
Dlatego tak ważne jest, aby skoliozę diagnozować jak najwcześniej i wdrożyć odpowiednie leczenie, ponieważ im wcześniej rozpoczniemy rehabilitację, tym większe są szanse na zahamowanie postępu skoliozy i uniknięcie poważniejszych konsekwencji zdrowotnych w przyszłości.
Podsumowując, postawa skoliotyczna i skolioza to dwie różne wady postawy ciała, choć oba terminy często są mylone. Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie postawy skoliotycznej może zapobiec rozwojowi skoliozy. W przypadku skoliozy, rehabilitacja oraz odpowiednio dobrana terapia są kluczowe dla zwiększenia sprawności fizycznej i zmniejszenia ryzyka progresji skrzywienia.